Porównanie wpływu oleuropeiny i jej dialdehydowej pochodnej oleaceiny
na funkcje neutrofili

Kierownik projektu: Monika Czerwińska

Promotor: Prof. dr hab. Marek Naruszewicz

Promotor pomocniczy: Dr hab. Anna Kiss

Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki DEC-2011/01/N/NZ4/01157

Wstęp

W oliwie extra virgin oraz w wyciągach z liści oliwki europejskiej (Olea europaea L., Oleaceae) występują związki fenolowe, między innymi z grupy sekoirydoidów. Oleuropeina jest glikozydem sekoirydoidowym, występującym w liściach i niedojrzałych owocach oliwki europejskiej, natomiast nie występuje w oleju z oliwek. W czasie produkcji oleju dochodzi bowiem do enzymatycznej i nieenzymatycznej hydrolizy oleuropeiny na korzyść oleaceiny (3,4-DHPEA-EDA), która jest dominującym składnikiem frakcji fenolowej oliwy.

Cel

Celem projektu było porównanie wpływu oleuropeiny i jej pochodnej oleaceiny na wybrane funkcje ludzkich neutrofili (uwalnianie elastazy, metaloproteinazy 9 (MMP-9), interleukiny 8 (IL-8), ekspresja białek adhezyjnych (CD62L, CD11b/CD18), aktywność obojętnej endopeptydazy (NEP)) ze względu na ich udział w ostrym i przewlekłym stanie zapalnym w obrębie mięśnia sercowego i naczyń krwionośnych. Ponadto określono jednoczesny wpływ oleaceiny i peptydów natriuretycznych na uwalnianie mediatorów zapalnych przez neutrofile.

Wyniki

Oba związki porównywalnie i słabo hamowały uwalnianie elastazy, MMP-9 i IL-8 (Ryc. 1.).

Ryc. 1. Porównanie wpływu oleaceiny i oleuropeiny na uwalnianie elastazy, IL-8 i MMP-9 przez ludzkie neutrofile

Oleaceina w stężeniu 50 μM zapobiegała wzrostowi ekspresji białka CD11b/CD18, podczas gdy oleuropeina była nieaktywna w porównaniu z kontrolą. Z kolei oleaceina zapobiegała spadkowi ekspresji białka CD62L na powierzchni stymulowanych komórek i efekt ulegał zwiększeniu wraz ze wzrostem stężenia, natomiast oleuropeina wykazywała podobne i silne działanie w zakresie stężeń 20-100 μM. Ponadto oleaceina okazała się być inhibitorem NEP (IC₅₀=43,2µM) w przeciwieństwie do nieaktywnej oleuropeiny.

Dodatkowo zaobserwowano nieznacznie nasiloną inhibicję uwalniania mediatorów stanu zapalnego pod jednoczesnym wpływem oleaceiny i peptydów natriuretycznych.

Wniosek

Oleuropeina i szczególnie oleaceina wykazują zdolność modulowania ekspresji białek adhezyjnych oraz hamowania aktywności NEP, co może wyjaśniać udział tych związków w ochronie ściany naczyń krwionośnych przed proaterogennymi zmianami indukowanymi przez neutrofile.